اثر استاد کیوان ساکت

در میان هنرهای مختلف موسیقی دارای یک ویژگی شگفت انگیزی است و آن اینکه بدون آشنایی با زبان و فرهنگ ملتی بیگانه می توان از آثار موزیسین های کشورهای مختلف لذت برد. همین امر باعث شده موسیقی مبدل به زبانی جهانی شود. در تاریخ موسیقی، هنرمندان بسیاری بوده اند که از هنر خود برای بیان مقاصد صلح جویانه و انسان دوستانه و برای ایجاد درک و انگیزه به منظور انجام کارهایی از این دست استفاده کرده اند. گروه «پینک فلوید» با برگزاری کنسرت های معروفش برای صلح و کودکان گرسنه، توانست تاثیر زیادی بر روی افکار عمومی بگذارد. در نتیجه این اقدام، افکار عمومی بر روی دولت ها فشار آوردند تا دست از ستیزه جویی با یکدیگر بردارند.در تاریخ شاهد یک اتفاق شگفت انگیز هستیم که به جنگ جهانی اول مربوط است..ارتش های المان بریتانیا وفرانسه با هم در بلژیک در حال جنگ بودند. شب ٢۴ سپتامبر ١٩١۴.کریسمس را تعطیل می کنند تا لااقل چند ساعتی کریسمس را جشن بگیرند. در ارتش آلمان یکی از سربازان که سابقه خواندن در اپرا داشت شروع به خواندن ترانه کریسمس میکند.سربازان جبهه ی مقابل صدای وی را می شنوند وبا پرچم های سفید به سوی ارتش المان می روند. آن شب ٣ ارتش در کنار هم شام می خورند وفرماندهان توافق می کنند که از فردا جنگ را آغاز کنند. فردای آنروز دست و دل کسی به جنگ نمی رود.زیرا از شب قبل و با موسیقی به هم وابسته شده بودند.پس از چند ساعت پرچم های سفید را بالا میاورند و تصمیم میگیرند برای سرگرمی فوتبال بازی کنند.آنها آنقدر با هم رفیق می شوند که آدرس خانه های خود را به هم می دهند تا پس از جنگ رفت و آمد داشته باشند.و نامه هایی برای خانواده های خود میفرستند و در آن می نویسند اینجا از جنگ خبری نیست و یکی از این نامه ها را سال ها بعد کریستی برگ در یک حراجی به قیمت ١۵هزار یورو می خرد و فیلمی هم در این رابطه ساخته شد که در جشنواره فجر نیز به نمایش درامد. این یکی از اعجاز های موسیقی در تاریخ بزرگترین جنگ جهان بود. موسیقی دانان بزرگی مثل باخ، بتهوون، موتزارت و … متعلق به یک کشور و یک اقلیم خاص نیستند. آنها متعلق به جهان وجهانیان اند. به همین خاطر است که اگر دقت کنید خواهید دید مردمان اقلیم های گوناگون و با فرهنگ های مختلف به یک اندازه به این بزرگان و نظایر آنان علاقه مند هستند. ما قدرت و اعجاز موسیقی را دیده ایم و می داینم چگونه برای انتقال مفاهیمی چون صلح و دوستی و عشق کاراست.موسیقی ایرانی به دلیل ساختار خاصی که در فواصل موسیقییایی آن به کار رفته در مقایسه با موسیقی کلاسیک غربی شخصی تر و خاص تر است و شاید به توان گفت سلوی موسیقی ایرانی بهترین برای خلوت انسان است. اما در این موسیقی هم پتانسیل بالقوه ای وجود دارد که برای مقاصدی مثل صلح کاراست. از زمانی که استاد علینقی وزیری در عرصه موسیقی ایران حضور پیدا کرد موسیقی ایرانی که تا آنزمان هنری روایی و روایتی بود به هنری توصیفی و مردمی بدل شد. وزیری کارهای زیادی در این باره انجام داد. به عنوان مثال آهنگ «اپرت گلرخ» او در مذمت اعتیاد،اپرت های کمیک مثل اپرت دایی کچل ترانه های ملی میهنی مانند ای وطن و سرودی که بارها از رادیو آلمان پخش شدوبسیاری دیگر. از زمان وزیری بود که بیان اندیشه و استفاده از موسیقی ایرانی در بیان الام اجتماع و نیازهای مردم ومیل به انسان دوستی به طرزی جدی از زبان موسیقی ایرانی بیان شد. وزیری خود در جواب امیر شوکت الملک علم که درجه سرتیپی را برایش گرفت بود میگوید: به جای شمشیر می خواهم با موسیقی مردم را با هم متحد و دوست کنم.در این میان لازم است این نکته را یادآور شوم که موسیقی کلاسیک اروپا بر اساس گام هایی هستند که فواصل پرده و نیم پرده دارند. در حالی که موسیقی ایرانی فواصل کوچکتری هم در بین پرده و نیم پرده دارد که اصطلاحا به آنها ربع پرده می گوییم.( البته همیشه برابر با ربع نیستند، یا کمی کمتراند یا کمی بیشتر).ما از لحاظ صداها و امکانات بیانی و صدایی مواد و متریال بیشتری به منظور بیان احساسات مختلف، اندیشه های انسان دوستانه و صلح جویانه داریم. موسیقی ایرانی هنری درون گرا، شریف و مقدس و است و به همین خاطر شنیدن اش محتاج سکوت است. ولی همین موسیقی در جای خود زمانی که از ذهن و پنجه ی هنرمندی مردمی و مسلط و دلسوز به گوش ما میرسد این قابلیت را دارد که برای بیان مقاصد بزرگ بشری مثل صلح و دوستی و عشق و محبت استفاده شود.شخصا چند اثر در همین زمینه بر روی شعر فریدون مشیری با این مطلع ساخته ام: ای همه مردم در این جهان به چه کارید،عمر گرانمایه را چگونه گزارید….، عشق بورزید، دوست بدارید. موسیقی ایرانی با وجود این قابلیت، پیشرفت و ترقی خود را تازه آغاز کرده و آن هم به مدد تلاش های وزیری از سال ١٣٠٢(تاسیس مدرسه موسیقی) به بعد است. این موسیقی تازه رشد کرده با وجود قدمت زیاد خود از این نقطه نظر هنوز جوان است و باالطبع راه زیادی برای نیل به هدف خود در پیش دارد. موسیقی بیانی،توصفی، آرمانی و ملی میهنی و پروراندن عشق و صلح دوستی بین مردم از اهم کارهای موسیقی آن دوره وزیری بود. با این وجود، این طرز تفکر در موسیقی ایرانی هنوز نوپاست و من سخت بر این باورم که در دست هنر مندان شایسته می تواند ابزاری کارامد برای صلح جهانی و انسان دوستی باشد.